Hành trình “Bông hoa sen Bách Diệp Tây Hồ” về với vùng đất trũng Mê Linh
Sen Bách Diệp là một giống sen nổi tiếng ở khu vực Tây Hồ (Hà Nội), với đặc điểm bông hoa to, thơm dịu nhẹ, ngoài ra, phần gạo sen trắng mẩy chuyên dùng để ướp trà. Cũng chính vì ưu điểm đó mà anh Lã Quang Khanh - chủ thương hiệu trà sen Mê Linh đã quyết định đem giống sen Bách Diệp về với vùng đất trũng tại địa phương để ươm giống và phát triển. Tuy hành trình bắt đầu vấp phải nhiều khó khăn nhưng bằng lòng đam mê, sự tâm huyết của mình, anh Khanh đã đưa sản phẩm trà sen Mê Linh của quê hương đến gần hơn với người tiêu dùng trên thị trường, bước đầu nhận được sự phản hồi vô cùng tích cực.
Khởi đầu khó khăn nhưng quyết không bỏ cuộc
Năm 2015, anh Lã Quang Khanh nhận thấy tại quê hương có rất nhiều cánh đồng lúa bị bỏ hoang do địa hình trũng, năng suất mùa vụ không cao. Và từ đây ý tưởng khởi nghiệp cánh đồng sen của anh bắt đầu, thời gian này vợ chồng anh thuê lại 5 ha đất của bà con trong xã để từng bước trồng và phát triển cây sen.
Giống sen Quỳ lấy hạt, lấy bát được anh Khanh lựa chọn gieo trồng đầu tiên, tuy nhiên phân tích hiệu quả kinh tế đem lại không cao. Không bỏ cuộc giữa chừng, năm 2018, anh quyết định tự mình đi tìm hiểu và học hỏi tại các vùng trồng sen nổi tiếng như Bắc Ninh, Hưng Yên, Hồ Tây (Hà Nội). Sau một thời gian miệt mài tìm tòi và tham khảo ý kiến của các chuyên gia, cuối cùng anh Khanh đã quyết định nhân giống 2 giống sen cổ Hồ Tây, đó chính là sen trắng Bạch Liên và sen hồng Bách Diệp.
Quyết tâm đầu tư vào cánh đồng sen, gia đình anh Lã Quang Khanh đã vận động và ký kết hợp đồng cho thuê với nhiều hộ dân khác tại địa phương, tính đến nay quy mô gieo trồng đã đạt tới 50ha. Vào vụ thu hoạch (từ tháng 5 đến tháng 9), cánh đồng sen của anh Khanh cung cấp ra thị trường 8.000-10.000 bông, bên cạnh đó anh cũng xây dựng quy trình ướp trà sen riêng biệt và từng bước tạo nên thương hiệu trà sen Mê Linh, thành phẩm trà mỗi năm khoảng 2 - 3 tấn, doanh thu ở ngưỡng 10 tỷ đồng. Nhìn vào con số này, ta có thể thấy mức lợi nhuận “khủng” từ việc trồng sen, gấp từ 3 - 5 lần so với canh tác lúa.
“Trái ngọt” sau một hành trình dài nỗ lực
Đáng chú ý, năm 2023, sản phẩm trà sen của anh Lã Quang Khanh được đăng ký bảo hộ và xây dựng nhãn hiệu riêng mang tên “Bạch Thiên Sen Hải Linh”. Trà sen được phê duyệt đạt chuẩn OCOP 4 sao, đồng thời được mang đi quảng bá, mở rộng tại các hội chợ, triển lãm khác nhau.
Để có được thành tựu vừa kể trên, anh Khanh chia sẻ: “Sản phẩm trà sen được sản xuất thủ công 100%, các bông hoa sen được mọi người chèo thuyền đi hái từ sáng sớm tinh mơ, vì đây chính là thời điểm bông sen mới hé nở và đang lưu được nhiều hương sen nhất. Quy trình hái sen cũng vô cùng tỉ mỉ, hái sen sao cho khéo léo, cánh hoa sen không bị dập nát, không bị nhàu cánh hoa. Sau khi đem hoa sen về, ta tiến hành thả trà vào bên trong, đây gọi là giai đoạn sen “ngậm” trà, tiếp đến đem cắm vào nước 24 tiếng. Khi bông đã được cung cấp đủ nước thì đưa vào quy trình đóng gói và hút chân không, cuối cùng là đem cấp đông bảo quản. Ngoài ra, chúng tôi cũng sản xuất trà sen khô nhưng quy trình đòi hỏi sự tỉ mỉ và cầu kỳ hơn rất nhiều. Người làm phải tách gạo trắng của từng bông hoa sen ra rồi đem đi ủ với trà khô, thời gian ủ ước tính là 6 - 7 tuần thì trà và sen mới ngấm vị lẫn nhau. Bước cuối là đem đi cấp đông và bảo quản. Bởi sen được gieo trồng trong môi trường hữu cơ tự nhiên, đồng thời các công đoạn làm ra trà sen đều từ 100% sức người nên thời gian sử dụng trà sen sẽ được hơn 1 năm trở nên, hương vị trọn vẹn thơm ngon và rất an toàn với sức khỏe mọi người.”
Sự thành công của sản phẩm trà sen Mê Linh chính là tiền đề, là động lực mạnh mẽ giúp anh Lã Quang Khanh và người trồng sen tại địa phương tự tin để phát triển thêm nhiều sản phẩm về sen trong thời gian tới.
Có thể thấy, sản phẩm trà sen Mê Linh đã dần có chỗ đứng nhất định trên thị trường, mang lại nguồn doanh thu ổn định và công ăn việc làm cho các bà con tại địa phương. Tuy nhiên, để mô hình trồng sen được phát triển bền vững mà mạnh mẽ thì huyện Mê Linh đang hướng tới mở rộng đa dạng dịch vụ, phát triển thêm du lịch trải nghiệm cũng như nhân rộng quy mô làng nghề sen Mê Linh.
